วันพฤหัสบดีที่ 3 มีนาคม พ.ศ. 2554

เพาะเห็ดเพาะวิชา ตำราธรรมชาติ


คอลัมน์ สดจากเยาวชน

ยศศยามล กรมติ



นอกห้องเรียนของเด็กๆ มีหลายหลากเรื่องราวให้ศึกษาเรียนรู้

เด็กนักเรียนโรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาท จ.สระบุรี จึงมีห้องเรียนนอกเวลาเพื่อค้นคว้าความรู้นอกตำราเรียน ที่เด็กๆ พร้อมจะนำไปใช้ปฏิบัติได้จริงในชีวิตประจำวัน

ห้องเรียนที่ว่านี้คือโรงเพาะเห็ดขนาดย่อมของเด็กๆ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาท การที่เด็กๆ ได้ดูแลก้อนเห็ดของตัวเองในช่วงระยะเวลาเพียง 1 เทอม ทำให้พวกเขาได้เรียนรู้ธรรมชาติของเห็ด พร้อมฝึกความรับผิดชอบที่มีต่อหน้าที่ไป ในตัว

ช่วงพักเที่ยงของทุกวัน จึงเป็นเวลาที่ ด.ช.สหสวรรษ บุญจันทร์ หรือน้องโอ๊ต กับเพื่อนๆ ในห้องชื่นชอบไม่แพ้การได้ออกไปวิ่งเล่นในสนามโล่งกว้างของโรงเรียน

นั่นก็คือการได้เข้าไปดูแลโรงเพาะเห็ดของตนเอง ทั้งรดน้ำก้อนเห็ด เขี่ยหน้าเห็ด ทำความสะอาดโรงเรือน หรือแม้กระทั่งเก็บเห็ดไปขาย

เด็กๆ ชั้นป.5 จะมีเวรผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันมาดูแลโรงเพาะเห็ดอยู่ตลอดทั้งเทอม โอ๊ตบอกว่า "ห้องป.5 จะมีเวรดูแลโรงเพาะเห็ดในแต่ละวันอยู่แล้วครับ ผมกับเพื่อนๆ สลับกันเข้ามารดน้ำและ
ทำความสะอาดอยู่ตลอด

ด.ช.พงศา ขำบาง หรือน้องต้า เล่าเสริมว่า "เห็ดของพวกเราไม่ได้มีดอกให้เก็บทุกวัน ออกดอกไม่เยอะมาก ส่วนใหญ่เก็บไปให้แม่ครัวที่โรงอาหารทำเป็นอาหารกลางวัน หรือบางครั้งก็ช่วยกันเก็บไปขายตามบ้านที่อยู่ใกล้ๆ กับโรงเรียนครับ"

กิจกรรมโรงเพาะเห็ดของโอ๊ต ต้า และเพื่อนๆ ไม่เพียงแต่ กลายเป็นอาหารมื้ออร่อยของเด็กๆ ในโรงเรียนเท่านั้น การมีโรงเพาะเห็ดอยู่ในโรงเรียนยังสร้างรายได้ให้กับโรงเรียนอีกทางหนึ่งด้วย

ก้อนเชื้อเห็ดที่วางซ้อนทับกันบนชั้นไม้ไผ่ในโรงเรือนเพาะเห็ดของเด็กๆ มีทั้งก้อนที่สมบูรณ์พร้อมออกดอก และก้อนที่ มีเชื้อราสะสมอยู่ในปริมาณมากและน้อยผสมกันไป

เด็กๆ มองดูก้อนเชื้อเห็ดของตนเองแล้ววิเคราะห์ออกมาได้ว่าต้องมีสาเหตุที่ทำให้เกิดปัญหาดังกล่าว โชคดีที่มีโรงเพาะเห็ดแบบครบวงจร ชื่อว่าพีเคฟาร์มเห็ด ตั้งอยู่ใกล้ๆ กับโรงเรียน คุณครูเขมมิกา เนตรสว่าง ครูประจำชั้นป.5 จึงเกิดความคิดที่จะพาเด็กๆ เข้าไปเรียนรู้ขั้นตอนการดูแลเห็ดของฟาร์มแห่งนี้

พันตรีพรชัย ผลแก้ว เจ้าของฟาร์มเห็ดใจดี ยินดีต้อนรับเด็กๆ โรงเรียนอนุบาลวัดพระพุทธบาท เพื่อเข้ามาเรียนรู้เรื่องการเพาะเห็ดอินทรีย์ตามแบบฉบับของพีเคฟาร์มเห็ด เด็กๆ ได้ศึกษาหลากหลายกระบวนการจากเจ้าของฟาร์ม ตั้งแต่การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ การอัดก้อนเชื้อเห็ด การบำรุงและดูแลรักษาโรงเรือนเพาะเห็ดอย่างถูกวิธี ที่สำคัญมีของแถมพ่วงท้ายให้เด็กๆ ได้ลองสัมผัสและดูเหมือนว่าจะดึงดูดความสนใจของเด็กๆ ได้เป็นอย่างดี คือการทำฮอร์โมนเพื่อช่วยเร่งการเจริญเติบโตของเห็ดนั่นเอง

ฮอร์โมนแสนพิเศษที่ช่วยเร่งการเจริญเติบโตให้เห็ดนั้น ไม่ได้มาจากสารเคมีใดๆ ส่วนผสมล้วนแต่มาจากธรรมชาติและสิ่งใกล้ตัวที่หาได้ไม่ยาก

ผู้พันพรชัยสอนเด็กๆ ทำฮอร์โมน 2 ชนิดที่พีเคฟาร์มเห็ดใช้อยู่เป็นประจำ ซึ่งมีขั้นตอนไม่ซับซ้อนดูแล้วเข้าใจง่าย เด็กๆ สามารถนำไปทำเองที่บ้านได้ นั่นคือ ฮอร์โมนไข่ และจุลินทรีย์หน่อกล้วย ส่วนผสมส่วนใหญ่ได้จากสิ่งของรอบตัว


ต้าบอกว่า "การมาเรียนรู้ที่พีเคฟาร์มเห็ด ทำให้ได้รับความรู้ใหม่ๆ นอกจากฮอร์โมน 2 ชนิดที่พันตรีพรชัยสาธิตและให้พวกเราได้ลองทำแล้ว ยังได้รู้เกี่ยวการดูแลโรงเพาะเห็ดที่ถูกวิธี ได้รู้ว่าทำไมโรงเพาะเห็ดที่โรงเรียนถึงมีปัญหาที่ทำให้ดอกเห็ดออกน้อย สาเหตุสำคัญก็คือเพราะที่นั่นขาดความชื้นและอุณหภูมิที่เหมาะสม"

โอ๊ตพูดเสริมว่า "ความรู้ใหม่ๆ หลังจากได้ มาศึกษาที่ฟาร์มเห็ด ก็คือได้รู้ว่าโรงเพาะเห็ด ที่ดีควรมีปัจจัย ได้แก่ 1.อุณหภูมิ ของโรงเรือน ต้องเหมาะสม 2.ความชื้นต้อง มี 60% 3.ต้องมีแสงพอประมาณ 4.อากาศถ่ายเท ได้ง่าย ถ้ามีครบ 4 ข้อนี้ ก็จะเป็น โรงเพาะเห็ดที่ มีคุณภาพ ดอกเห็ดจะออกสม่ำ เสมอ"

การที่เด็กๆ ได้เข้ามาเรียนรู้ถึงข้อดีข้อเสีย และได้มาสังเกตการณ์พร้อมปฏิบัติจริงนอกห้องเรียนเช่นนี้ ทำให้ได้รับความรู้ใหม่ๆ ที่นำกลับไปพัฒนาโรงเพาะเห็ดของตนเองได้

ตามเด็กๆ ไปศึกษาการทำเห็ดแบบชีวภาพ ในรายการทุ่งแสงตะวัน ตอน โรงเรียนเห็ดชีวภาพ วันเสาร์ที่ 5 มี.ค.นี้ ช่อง 3 เวลา 06.25 น. www.payai.com



ขอบคุณพิเศษ นสพ ข่าวสด http://www.khaosod.co.th